Związki chemiczne budujące organizmy oraz pozyskiwanie i wykorzystanie energii - BIOLOGIA.

a) organizmy żywe zbudowane są z pierwiastków:

- makroelementy: węgiel, tlen, fosfor, siarka, wodór;

- mikroelementy.

Węgiel jest podstawowym składnikiem wszystkich związków organicznych takich jak np. białka (podstawowy budulec organizmu), kwasy nukleinowe (nośniki informacji genetycznej - np. RNA czy DNA), cukry (np. glukozy - podstawowego produktu fotosyntezy). Węgiel bardzo łatwo może łączyć się w duże cząsteczki - tworząc łańcuchy węglowe może spajać ze sobą atomy różnych pierwiastków tworząc zarówno proste jak i niezwykle skomplikowane związki organiczne.

b) Woda zapewnia rozwój organizmowi, są od niej zależne wszystkie potrzeby życiowe, rozprowadza pokarm i odpowiada za jego transport,  reguluje temperaturę, usuwa szkodliwe produkty z organizmu.

c) Związki chemiczne wchodzące w skład organizmów:

Związkami chemicznymi nazywamy połączenie co najmniej dwóch pierwiastków w określonym stosunku ilościowym.

Związki chemiczne dzielimy na:

-nieorganiczne: woda, sole mineralne

-organiczne: cukrowce, tłuszczowce, białka, witaminy i kwasy nukleinowe.

WODA - niezbędny składnik każdej komórki, w której zachodzi szereg procesów chemicznych, Jest dobrym rozpuszczalnikiem substancji, zabezpiecza organizm przed przegrzaniem, umożliwia transport związków chemicznych miedzy komórkami.

SOLE MINERALNE - w ich skład wchodzi wiele pierwiastków zaliczanych do makro i mikroskładników.

CUKROWCE - są złożone z węgla ,wodoru i tlenu. Służą jako materiał energetyczny i budulcowy.

TŁUSZCZOWCE - są zbudowane z węgla, wodoru i tlenu, nie rozpuszczają sie w wodzie, służą jako materiał energetyczny, budulcowy, zapasowy.

BIAŁKO- białka są zbudowane z około 20 aminokwasów, a te z takich pierwiastków jak węgiel, wodór, tlen, azot, siarka. Stanowią podstawowy materiał budulcowy organizmu.

WITAMINY - są potrzebne w organizmie do kierowania procesami zachodzącymi w komórkach.

KWASY NUKLEINOWE - kierują wytwarzaniem białek w komórkach. Są też nośnikiem cech dziedzicznych przekazywanych potomstwu.

d)  Fotosynteza

                        

                                           światło

dwutlenek węgla + woda ---------------> glukoza + tlen

                                          chlorofil 

    
- to proces (w komórkach samożywnych powstają ze zwiazków nieorganicznych związki organiczne).

e) Oddychanie komórkowe to rozkład związków organicznych na proste związki nieorganiczne i związane z nim uwolnienie energii.